Điều trị mụn nhọt theo YHCT

Mụn nhọt

(Tiết đinh)

1. đại cương

Bệnh mụn nhọt là một bệnh nhiễm khuẩn ngoài da, thường gặp phần lớn là do tụ cầu vàng. Y học cổ truyền gọi mụn nhọt là tiết. Bệnh phát tập trung ở một số vị trí trên cơ thể hay rải rác khắp người, dễ tái phát. Nhọt thường mọc tập trung ở vùng gáy, mông và nách.

2. nguyên nhân

Bệnh phần lớn là do nhiệt gây ra.

Những yếu tố có liên quan do vệ sinh da kém, ngứa gãi, da bị kích thích do bôi hóa chất, cọ xát nhiều lần, tinh thần căng thẳng, lao lực quá mức, mắc bệnh tiểu đường, cơ thể suy yếu.

3. triệu chứng lâm sàng

Nhọt mới mọc hơi ngứa, sưng, cứng đau; sau đó to dần, nóng, đau và có mủ; kèm theo là phát sốt, miệng khát, đại tiện táo bón, tiểu vàng đỏ, ngực đầy, chán ăn, lưỡi đỏ rêu vàng nhầy, mạch hoạt sác. Sau khi chảy hết mủ thì đóng vẩy, liền da.

4. phương pháp điều trị

Giai đoạn sưng đau
- Pháp điều trị: thanh nhiệt giải độc, hoạt huyết tiêu viêm.
- Bài thuốc:
  - Thuốc dùng ngoài: dùng 1 -2 vị thuốc sau Bồ công anh, Lá rau sam, Lá phù dung, Lá diếp cá

Giã nát với muối, đắp vào mụn nhọt ngày hai lần.

Thuốc dùng uống trong: bài Giải độc thang

Bồ công anh	20g	Huyền sâm	20g
Hà thủ ô	12g	Ké đầu ngựa	12g
Hoàng đằng	12g	Kê huyết đằng	12g
Lá đơn	12g	Thổ phục linh	20g
Sơn trà	12g	Vỏ cây gạo	20g
Lá móng tay	12g	Sài đất	20g

Sắc uống ngày một thang.

Châm: châm các huyệt ôn lưu, hạ cự hư, hợp cốc, các huyệt a thị xung quanh mụn; dùng tả pháp.

4.2. Giai đoạn hóa mủ

Pháp điều trị: thác độc, bài nùng.
Bài thuốc:
- Thuốc dùng ngoài: đắp cho vỡ mủ Rọc ráy, Lá xoan Muối Lượng bằng nhau, giã nhỏ trộn đều ngày đắp hai lần.

Thuốc dùng trong:

Bài thuốc: Nội thác tiêu độc tán

Bạch chỉ

Cát cánh Hoàng kỳ

40g

40g 60g

Cam thảo

Đương quy Ngân hoa

20g

20g 60g

Liên kiều

80g

Nhân sâm

60g

Phòng phong

40g

Xuyên khung

40g

Tán bột cho thêm nước vào nấu, lọc bỏ bã, uống.

4.3. Giai đoạn đã vỡ mủ

Giai đoạn này có thể có kèm theo cơ thể suy nhược.

Pháp điều trị: khứ hủ, sinh cơ, bổ ích khí huyết.
Bài thuốc:
- Thuốc dùng ngoài: dùng cao dán hết mủ và lên da, gồm Củ ráy dại 100g Sáp ong 30g Nghệ già 50g Nhựa thông 30g Dầu vừng 300ml

Cóc vàng 1 con đốt tồn tính

Cách chế và dùng: cho dầu vừng, nghệ, ráy đun sôi đến khi nghệ, ráy teo lại, gạn bỏ bã, cho sáp ong vào đun tan, cho bột cóc và nhựa thông khuấy tan

đều, lấy 1 giọt nhỏ vào một cái đĩa không lòe ra là được.

Rửa sạch mụn nhọt bằng nước lá trầu không và kinh giới, phết cao vào 1 miếng giấy có lỗ chọc thủng ở giữa và dán lên nhọt.

Thuốc uống trong:

Bài thuốc Nội bổ hoàng kỳ thang

Bạch thược	10g	Viễn chí	8g
Nhục quế	2g	Phục linh	10g
Cam thảo	4g	Xuyên khung	8g
Hoàng kỳ	12g	Quy thân	12g
Nhân sâm Mạch môn	12g 12g	Thục địa	12g