Lá bàng tươi là bộ phận lá từ cây bàng. Cây bàng từ lâu đã được nhiều nơi trồng quanh nhà để làm cảnh, che bóng mát. Cây rất đỗi thân thuộc với người dân nước ta. Trong dân gian cũng có lưu truyền bài thuốc chữa viêm da cơ địa bằng lá bằng rất hiệu nghiệm.
Lá bàng tươi là gì?
Cây bàng có tên khoa học: Terminalia catappa L. họ Bàng – Combretaceae.
Lá bàng tươi gọi là Folium Terminalia catappae.
Cây bàng có thân to, là cây lâu năm. Cây có thể cao đến 20m, có các cành mọc dạng vòng. Lá bàng rất to dài 20-30cm, rộng 10-15cm, có hình trái xoan ngược, phần chóp tròn, gốc thon lại và cụt, mặt trên lá nhẵn, mặt dưới lá có lông nhung nhạt. Hoa nhiều, mọc thành dạng bông, có lông hung dài 15-20cm. Quả bàng hình trái xoan, trơn láng nhọn 2 đầu, mép rìa 2 bên hẹp, quả dài 4cm, rộng 3cm. bên trong quả có cơm màu vàng đỏ, có xơ. Hạt trắng, chứa nhiều dầu béo.
Cây mọc hoang nhiều ở trên các đảo, vùng ven biển. Cây cũng được trồng nhiều nơi để lấy bóng mát. Vào khoảng tháng 2, cây thường thay lá, các lá già rụng đi, cây tự mọc lá non. Cây ra hoa từ tháng 3-7, từ tháng 4-9 thì có quả.
Thành phần hóa học
Theo một nghiên cứu gần đây, các nhà khoa học Ấn Độ đã tìm thấy nhiều chất có giá trị trong lá bàng tươi. Các chất này gồm có: flavonoid, tanin, saponin, chloroform, glycosides, alkaloids, carbohydrates, protein, amino acid…
Công dụng của lá bàng tươi
1. Kháng khuẩn, kháng nấm
Có rất nhiều nghiên cứu được tiến hành để chứng minh công dụng kháng khuẩn, kháng nấm của lá bàng tươi. Các nhà khoa học đã cho thí nghiệm với nhiều chủng vi khuẩn gram âm, gram dương và nấm khác nhau, như Bacillus cereus, Staphylococcus aureus, Eschiershea coli, K. pneumonea, Citrobacter sp., Pseudomonas aerogenosa và nấm Candida albicans, Aspergillus. Kết quả thu về đều cho hiệu quả điều trị tốt.
Dân gian cũng hay sử dụng loại dược liệu này để điều trị viêm da cơ địa. Thuốc được dùng với dạng đắp ngoài hoặc tắm. Chính những nhiên cứu về công dụng kháng khuẩn, kháng nấm trên của lá bàng đã làm căn cứ cho hiệu quả điều trị tốt của lá bàng trong viêm da cơ địa.
2. Kháng viêm
Theo một thí nghiệm được thực hiện trên chuột, dịch chiết lá bàng tươi có khả năng kháng viêm. Người ta làm cho chuột bị phù tai cấp và mạn. Sau đó cho điều trị với nhiều loại dịch chiết từ các bộ phận khác nhau của cây bàng.
Kết quả cho thấy, dịch chiết phân đoạn chất chloroform trong lá bàng vẫn còn tươi cho hiệu quả vượt trội hơn cả. Chất này làm giảm phù tai trên chuột cả cấp và mạn với tỉ lệ cao. Điều này chứng tỏ, lá bàng tươi có hiệu quả trong điều trị viêm.
3. Chống đái tháo đường
Lá bàng tươi có khả năng ức chế đường huyết tăng cao, bảo vệ tuyến tụy và ngăn ngừa đái tháo đường. Trong các thí nghiệm gần đây, người ta lấy dịch chiết lá bàng tươi để điều trị cho chuột bị gây đái tháo đường bằng alloxan. Sau 7 ngày điều trị, những con chuột này có mức đường huyết giảm và đồng thời giảm cân.
Hiệu quả này do nhiều cơ chế phức tạp. Loại dược liệu này giúp bảo vệ và tăng sinh tế bào b tuyến tụy (tế bào này tiết ra insulin giúp điều hòa đường huyết ổn định). Đồng thời, ức chế hiệu quả của men a-glucosidase. Đây là men chính trong quá trình thoái giáng carbonhydrate thành glucose trong máu để để làm tăng đường huyết.
4. Chống ung thư
Các nghiên cứu trên chuột cho thấy tiềm năng chống ung thư của lá bàng non. Do trong lá có nhiều flavonoids, chloroform, saponin…Đây là những chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng quét các gốc tự do. Từ đó, tái sửa chữa tế bào, bảo vệ tế bào, ngăn ngừa ung thư.
5. Tác dụng theo y học cổ truyền
Lá bàng tính mát. Lá bàng tươi thường được dùng làm thuốc chữa cảm sốt, làm ra mồ hôi, chữa tê thấp, chữa lỵ. Búp non phơi khô, tán bột rắc lên chỗ bị ghẻ, hoặc sắc lên lấy nước đặc ngậm chữa sâu răng. Có nơi dùng để trị bệnh dạ dày, ruột, gan.
Một số bài thuốc có sử dụng lá bàng tươi
Hiện nay, lá bàng tươi chủ yếu được dùng để điều trị viêm da cơ địa. Thường dùng dưới dạng thuốc bôi, thuốc đắp hoặc tắm…
Bài thuốc bôi trị viêm da cơ địa: lấy một nắm lá bàng non rửa sạch, giã cùng một ít muối hạt. Lấy dịch thuốc bôi lên vùng da bị bệnh, đợi 15 phút rồi rửa sạch lại với nước ấm.
Bài thuốc đắp trị viêm da cơ địa: lấy một nắm lá bàng non rửa sạch, giã nhuyễn, đắp lên vùng da bị bệnh, sau 15 phút bỏ ra, rửa sạch lại với nước ấm.
Bài thuốc tắm trị viêm da cơ địa: lá bàng non rửa sạch, nấu sôi 10 phút cùng một ít muối hạt, để nước ấm rồi tắm. Sau đó xả lại với nước sạch.
Một số lưu ý khi sử dụng lá bàng tươi
Để quá trình điều trị viêm da cơ địa bằng lá bàng tươi được hiệu quả. Người bệnh cần hiểu rõ tình trạng bệnh trước khi sử dụng lá bàng trị bệnh. Nếu có thể, nên tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi bắt đầu điều trị với lá bàng.
- Nên lựa chọn lá bàng non, vì lá quá già sẽ không đảm bảo dược tính đủ để trị bệnh. Cũng cần tránh những lá sâu, bệnh, để tránh gây kích ứng thêm cho da.
- Trong quá trình điều trị, nếu có dị ứng, phản ứng bất thường thì nên dừng liệu trình điều trị lại.
- Trong quá trình điều trị, hạn chế dùng thực phẩm dễ gây dị ứng dị, chất kích thích như: rượu, bia, hải sản, măng, cà…
- Mặc quần áo rộng rãi , thoáng mát, tránh cọ xát vào vùng da bị bệnh.
- Tránh cào gãi lên vùng da đang điều trị
Để lại một phản hồi