Công hiệu khác nhau
Cốc nha và mạch nha đều là mầm của thóc gạo (cốc vật) đều có tính sinh phát; đều có công dụng tiêu thực hành khí, kiện tỳ, khai vị.
Nhưng cốc nha lực tiêu thực hòa hoãn, thiên về tiêu cốc tích, tiêu hóa hành mà không thương tổn đến vị khí, lại hay bổ trung hư.
Mạch nha thiên về tiêu diện tích, tiêu đạo thì lực so với cốc nha mạnh hơn, lại hay thư cân, thoái nhũ.
Chủ trị khác nhau.
1 – Cốc nha sở trường tiêu cốc tích. Mạch nha sở trường tiêu diện tịch.
Cốc nha ngọt, ôn và trong bổ hư, tiêu cốc tích. Chủ tỳ vị ngốc trệ do đó mà có cốc tích, ăn uống tịch trệ, không thấy đói, ăn ít.
Như “Đạm liệu phương” Cốc thân hoàn (Cốc nha 4 lạng tán mạt, hòa nước gừng, ít muối, làm thành bánh, sấy khô, cùng cam thảo trích, sa nhân, sao bạch truật đều 1 lạng tán mạt dùng nước uống, hoặc làm hoàn. Hay làm cho tỳ hưng phấn ăn tiến bộ.
Nếu bằng chữa chứng.Cốc tịch, tỳ vị bất hòa, nghẹn, cách, bĩ, muộn, sườn, gân, đau mỏi, tâm, phúc đau nhói. Ăn ít mệt mỏi, miệng đắng, nuốt chua, khí đoản khiếp nhược sắc mặt vàng nhợt. Cũng dùng Cốc nha phối hợp với nhân sâm, phục linh, sa nhân, mộc hương, trần bì, bạch truật, thần khúc.
Như “Cục phương” Gia hòa tán.
Mạch nha thiên tiêu diện tịch. Dùng chữa thực tích đình trệ, tiêu hóa không tốt.
Như “loại chứng trị tài”. Tiêu thực hoàn (sơn tra nhục, thần khúc, mạch nha, thái phục tử, thanh bì, trần bì, hương phụ, a ngùy) trị tỳ vị tiến nhược, ăn uống không đều hòa, sinh lãnh không hóa được ngày ngày dần dần thành khối, thành chứng thực tích. Cũng có thế phối hợp với trần bì, bạch truật, thần khúc.
2 – Cốc nha chủ tỳ bị hư nhược. Mạch nha chủ can uất đến hồi nhũ.
Cốc nha giúp cho tiêu hóa mà không thương tổn vị khí, tính hay hòa trung bổ hư. Cho nên dùng chữa tỳ vị hư nhược, vận hóa không được. Như “Ma chẩn tập thành” Kiện tỳ chỉ tả thang (phục linh, khiếm thực, kiến khúc, tra nhục, biểu đậu, trạch tả, cốc nha, cam thảo).
“Trung quốc y học đại từ điển” cốc nha lộ tri bệnh (hậu tỳ thổ bất kiến giả) sau bệnh đã chữa khỏi, nhưng tỳ thổ vẫn không phục hồi được. Dùng cốc nha chứng lộ, dùng uống thay nước chè, sẽ được tiêu ẩm, kiện tỳ. Khai vị, hòa trung, sinh tân dịch, ích nguyên khí.
Mạch nha (sống) thư can. Dùng chữa can uất hoặc can vị bất hòa.
Như “Đan khê tâm pháp” Thần diệt liệt tiên tán (mộc hương, trầm hương, hồi hương , binh lang, biển xúc, đại hoàng, mạch nha, cù mạch ). Trị chứng do uống rượu say ngộ độc mà phát sinh, vị quản bị đau, hung cách mãn muộn – bụng đau, trướng, ẩu thổ tả lỵ, hoàng đản, nhiệt cổ, chữa mất sữa hoặc vú sữa uất tịch không cơ vú.
Bầu vú trướng đau
Để lại một phản hồi