Iằ Khái niệm \
Chứng Xung Nhâm không bền là chỉ một loạt chứng trạng do Xung Nhâm khí hư dẫn đến công nàng Xung Nhâm bất túc không khả nâng chế ước được kinh huyết (bao gồm cả âm dịch) mà gây nên bệnh. Chứng này có thể do bệnh biến ở các tạng Tâm, Can, Tỳ, Thận liên lụy đến, cũng có thể do bản thân tực tiếp tổn thương gây nên.
> Chứng trạng chủ yếu của chứng Xung Nhâm không bền là kinh nguyệt quá nhiều, đái hạ trong loãng như dội, có thai ra huyết, đọa thai, ác lộ quá kỳ không dứt.
Chúng này thường gặp trong các bệnh Kinh nguyệt sớm, Kinh nguyệt quá nhiều, Băng lậu, Đái hạ, Lậu thai, Tiểu sản, Ác lộ không dứt.
Cần chẩn đoán phân biệt với chứng Xung Nhâm hư suy.
II. Phân tích
Tử cung không ngay ngán xuất huyết (trừ bệnh Đái hạ) là biểu hiện bệnli lý các chứng trạng thường gặp của chứng này – Nhưng vì loại xuất huyết này xuất hiện trong các tật bệnh khác nhau cho nên có những kiêm chứng không giống nhau.
Ví dụ như Tử cung xuất huyết xuất hiện trong bệnh Băng lậu thường là Tử cung xuất huyết với loại Đình kinh thay đổi xuất hiện lại kiẽm cả các chứng trạng kinh nguyệt kéo dài, lượng huyết ra nhiều cho đến khí huyết hư nhược – Đa số người bệnh có bệnh
sử vềsẩy thai hoặc không thụ thai – Loại xuất huyết này nếu gặp trong thời kỳ cđ thai, phần nhiều phát sinh trước khi,thụ thại 28 tuần, nhất là phát sinh trong vòng 6-10 tuàn (bởj vì, thai nhi với người mẹ có mối ràng buộc rất chặt chẽ) và kèm theo các chựng mỏi lưng, đaụ bụng nhẹ … huyết ra lượng ít, màụ sẫm.
Nếu xuất huyết ra lượng nhiều hơn hành kinh bỉnh thường, từng cơn đau bụng càng tăng, theo đó là nước thai (nước ối) chẩy ra, thai nhi và tổ chức bào thai ra hoàn toàn, âm đạo xuất huyết giảm ít hoặc hết hản, gọi là Tiểu sản.
Sau khi đẻ vượt qúa 4 íuần, máu hôi vẫn ra dầm dề không dứt, gọi là chứng Ác lộ không dứt.
Cùng là xuất huyết nhưng đổi tượng mắc bệnh khác‘nhau; bệnh tình có nông sâu khác nhau, càn phải phân biệt.
Xung Nhâm không bền dẫn đến cMqa Đái hạ, đặc điểm chúng trạng là đái hạ ra trong lọãng nh<u*jprớc, sác không vàng, mùi không hôi, đồng thời có kiêm chứng đạu Lưng nhự gẫv, bụng dưới phát lạnh, tiểu tiện vặt y.v,..
Các chựng trạng nói trên đều thuộc Hư chúng, bởi vì, Ị^hận hư suy tổn, Xung Nhâm thất thủ, điều trị nên ích Thận khí, củng cố Xung Nhâm eó thể dùng Thọ thai hoàn của Trương Tích Thuần (Trung Trung tham tăy lục) tùy chứng gia giảm.
Chứng Bănạ lậu phần nhiều phát sinh ở tuổi thanh xuân hoặc phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh. Trường hợp trên đa số do Thận khí không đầy đủ, Xung Nhâm không bền. Trường hợp dưới đa số do Thận khí hư suy làm gốc bệnh. Bốn mùa trong một năm thì mùa Hạ phát bệnh nhiều hờn cả, kể đến ià mùa xùần. Khu vực cđ khí hậu nóng nực lại càng dễ mác bệnh. Điều trị về mùa Đông, hiệu quả thường cao hơn điều trị về mùa Hạ.
Thai lậu với Tiểu sản, phần nhiều gặp ở phụ nữ trẻ tuổi và ở phụ nữ thường sẩy thai nhiều lần, bệnh thường phát sinh trước 12 tuần. Chứng Ác lộ ra không dứt phần nhiều phát sinh ở thể
trạng yếu (tử cung hoàn nguyên không iói) hoậc ở phụ nữ sau khi đẻ quá mệt nhọc.
Băng lậu xuất huyết, hao huyết tán khí cố thể trở thành chứng Tâm ĩỳ đều hư, hoặc thành chứng Hư thoát. Lậu thai hoặc Lậu kéo dài không dứt, phần nhiều diễn biến thành chứng Tiểu sản, một bộ phận có thể diễn biến thành thai chết lưu. Ác lộ không dứt, hao tổn đến tinh huyết, thường tàm cho Xung .Nhâm mất sự nụôi dưồng dẫn đến các chứng Kinh nguyệt muộn, lượng kinh ra ít hoặc Bế kinh.. Đái hạ liên miên không dủt, tổn thường Thận tinh gieo tai vạ đến Xung Nhâm, thựờng dẫn đến không thụ thai.
IỈỊằ Chẩn đoán phân biệt
Chứng Xung Nhâm hư suy với chứng Xung Nhâm không bền, chỗ 1 phân biệt-chí^l^u chủ yếu giữa hai chứng ià “tử cuíig xuất huyết” hay “tử cung^hàng xuất huyết”.
Loại trên biểu hiện nên xuất huyết mà không xuất huyết, như chu kỳ kinh*nguyệt quá mũộn, lượng hành kinh qtìá ít, kinh nguyệt ngừng lại không thàng. Loại dưới biểu hiện là không nên xuất hưyết mà xuất huyết hoặc xuất huyết hên ngìtng lại không ngìíng như các chứng Hành kinh sớm, hành kinh ra lượng huyết nhiều, thời gian Kành kinh kéo dài, có thai xuất huyết, sau khi đẻ ác lộ ra không dứt v.v…
IVẻ Trích dấn y văn
Phụ nữ hành kinh không dứt, dầm dề, đau bụng, hoặc do lao tổn khí huyết mà tổn thương Xung Nhâm (Phụ nhân dại toàn lương phương).
Lao thương khí huyết, Xung Nhâm hư tổn, kinh nguyệt quá nhiều (Nữ khoa – Chứng trị chuán thằng).
Để lại một phản hồi